Her türlü alınan ve satılan mal ve hizmet ile ilgili belge düzenlenmelidir.
Düzenlenmesi zorunlu belgeler nelerdir?
Belgenin Adı |
Düzenlendiği Madde/Tebliğ |
Tasdik Durumu |
Belge Düzenleyecek Mükellefler |
Fatura |
VUK. Md. 229-230-231-232 |
Tastike tabi |
Tüm mükellefler |
Sevk İrsaliyesi |
VUK. Md. 230/5 |
Tastike tabi |
Tüm mükellefler |
İrsaliyeli Fatura |
VUK. GT. 211, 232, 238 |
Tastike tabi |
Tüm mükellefler |
Perakende Satış Fişi |
VUK. Md. 233/1 |
Tastike tabi |
Perakende satış yapanlar |
Dip Koçanlı Perakende Satış Fişi |
VUK. GT. 206 |
Tastike tabi |
Gazete satışı yapanlar ve bazı hizmet işletmeleri |
Adisyon Tipi Perakende Satış Fişi |
VUK. GT. 209 |
Tastike tabi |
Kahvehane işletmeleri |
Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi |
VUK. Md. 233/2 3100 s. Kanun |
Levha tastiki |
Perakende satış yapanlar |
Adisyon |
VUK. GT. 185 200, 222,298,299 |
Tastike tabi |
Alkollü içki servisi yapan ve bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar,meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane gibi işletmeler. |
Reçete |
VUK. GT. 191 |
Tastike tabi |
Özel hastane, muayenehane, poliklinik ve çalışan hekimler |
Giriş Biletleri |
VUK. Md. 233/3 |
Tastike tabi |
Biletle girilen yerler |
Gider Pusulası |
VUK. Md. 234 |
Tastike tabi |
Vergiden muaf esnaftan mal yada hizmet alanlar |
Müstahsil Makbuzu |
VUK. Md. 235 |
Tastike tabi |
Gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiden mal alanlar |
Serbest Meslek Makbuzu |
VUK. Md. 236 |
Tastike tabi |
Serbest meslek erbabı |
Taşıma İrsaliyesi |
VUK. Md. 240/a |
Tastike tabi |
Ücret karşılığında eşya nakleden gerçek ve tüzel kişiler |
Ambar Tesellüm Fişi |
VUK. GT. 173, 206 |
Tastike tabi |
Eşya nakleden nakliye ambarları |
Banka Dekontları |
VUK. GT. 243, 246 |
Tabi değil |
Bankalar |
Bankalarca düzenlenen Döviz Alım Satım Belgesi |
VUK. GT. 243, 246 |
Tabi değil |
Bankalar |
Döviz Alım ve Satım Belgeleri |
VUK.GT. 226 |
Tastike tabi |
Yetkili Müesseseler (Döviz Büroları) |
İşlem Sonuç Formları |
VUK. GT. 243 |
Tabi değil |
SPK Mevzuatı gereğince işlem yapan aracı kurumlar |
Sigorta Poliçeleri |
VUK. GT. 243 |
Tabi değil |
Sigorta Şirketleri |
Sigorta Komisyon Gider Belgeleri |
VUK. GT. 243, 246 |
Tastike Tabi |
Sigorta Şirketleri |
Yolcu Taşıma Biletleri |
VUK. Md. 233/3 |
Tastike Tabi |
Şehirlerarası Otobüs İşletmeleri |
Yolcu Listeleri |
VUK. Md. 240/B |
Tastike Tabi |
Şehirlerarası Otobüs İşletmeleri |
Günlük Müşteri Listesi |
VUK. Md. 240/C |
Tastike Tabi |
Otel, motel ve pansiyon gibi konaklama yerleri |
Ücret Bordrosu |
VUK. Md. 238 |
Tabi değil |
Gerçek Usulde Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri |
Fatura nedir?
VUK 229
Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.
Faturada bulunması gereken bilgiler nelerdir?
VUK 230
Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
1. Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası;
2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;
4. Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı;
5. (3239 sayılı Kanunun 19'uncu maddesiyle değişen bent) Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.)
Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.
şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.
Fatura Şekli Nasıl olmalıdır?
Faturanın düzenlenmesinde aşağıdaki kaidelere uyulur:
1. Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.
2. Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur.
3. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.
4. Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur.
5. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
6. Bu Kanunun 232 nci maddesinin birinci fıkrasına göre fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur. (Ancak bu sorumluluk, aynı maddenin 2 nci fıkrasının uygulandığı halleri kapsamaz.) Fatura düzenleyenin istemesi halinde müşteri kimliğini ve vergi dairesi hesap numarasını gösterir belgeyi ibraz etmek zorundadır.
Naylon (Sahte) Fatura ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
1. Faturayı düzenleyen kişi yada kurumun işi yapan kişi yada kurum olduğuna dikkat edilmelidir.
2. Fatura bedelleri faturada yazılı firmanın banka hesabına ödenmeli veya firma adına çek düzenlenerek yine banka aracılığıyla ödeme yapılmalıdır.
3. Fatura düzenleyenin Vergi dairesi kod listesinde olup olmadığı kontrol edilmelidir.
4. Fatura düzenleyen kişi yada kurumun gerçek faaliyet konusu, işyeri büyüklüğü ile düzenlediği fatura arasındaki orantıya dikkat edilmelidir.
Her türlü mal sevkiyatında sevk irsaliyesi bulundurmalıdır.
Sevk irsaliyesi düzenlediği tarihten itibaren ay geçmeksizin 7 gün içinde fatura düzenlenmelidir.
8.000 Tl üzeri ödemeler banka aracılığıyla, çek, senet ile yapılmalıdır.(Ayrıntı...)
İş yeri kira ödemeleri limit sınırlaması olmaksızın banka aracılığıyla yapmalıdır.(500 tl üzeri Mesken (ev) kiraları banka aracılığıyla ödenmeli.)
Tüm belgeler (Fatura, Z Raporu, Serbest meslek makbuzu, Gider Pusulası, Perakende satış fişi, Müstahsil makbuzu, Tahsilat ve ödeme makbuzları, banka ekstresi) en geç takip eden ayın 10’una kadar muhasebeye iletilmelidir.
Sene sonlarında (31 Aralık akşamı) fiili envanter yapılmalı, Ticari mal ve demirbaşlar tartılmalı ölçülmeli ve sayılmalıdır
Yazar kasa kullanılan işyerlerinde gün sonu z raporu alınmalıdır. Fiş kesilmeyen günlerde z raporu alınması zorunlu değildir.
Yazarkasa ile en fazla 770 Tl (2012 yılı için) fiş kesilebilir.
Adres değişikliği, faaliyet değişikliği ve 15 gün içerisinde bildirilmelidir.
Araç alışları ve satışları muhasebeye bildirilmelidir.
Ticari gelir dışında kira geliri varsa izleyen yılın şubat ayına kadar bildirilmelidir.
Serbest meslek makbuzlarını bildirmelidir.
5.000 Tl üzeri alım ve satımlar 1 ay içinde bildirmelidir.
Kdv Tevkifatlı mal ve hizmet alımları bildirilmelidir.
Banka kredisi kullanılması halinde kredi dökümü ve geri ödeme dekontları bildirilmelidir.
Tebligatlar vakit geçirilmeden bildirilmelidir.
Vergi Kanunlarındaki Bildirim Süreleri için tıklayın
İŞYERİNDE BULUNMASI GEREKEN BELGELER
Vergi levhası (Asılma zorunluluğu yoktur)
Yazarkasa (Perakende satış yapan yerler)
Yazarkasa levhası (Perakende satış yapan yerler)
SSK hizmet listesi (İşçi çalıştıran işyerleri)
Çalışan işçilerin özlük dosyası (İşçi çalıştıran işyerleri)
İŞÇİ ÇALIŞTIRAN FİRMALARIN GÖREVLERİ
İşçiler çalşmaya başlamadan önce bildirilmelidir.
Aile geçim indirimi uygulaması için işçiye ait vukuatlı nüfus kağıt örneği iletilmelidir.
İşten çıkışlar 10 gün içinde bildirilmelidir.
Hizmet bildirgesi personelin görebileceği bir yere asılmalıdır.
Ücret bordroları her ay personele imzalatılmalıdır.
10 kişiden fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde ücret ve diğer ödemelerin banka aracılığıyla ödenmesi zorunludur.
İş kazaları aynı gün kolluk kuvvetlerine ve muhasebeye bildirilmeli.
Geçici işgörmezlik raporları muhasebeye bildirilmelidir.
Ali Karaahmet
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Ümraniye/İstanbul